بررسی تحلیلی فرهنگ واژگانی دیوان تأبط شراً

چکیده: ثابت بن جابربن سفیان ملقّب به «تأَبَّطَ شرّاً» از شاعران دوره ی جاهلی و در گروه صعالیک است. زندگی صعالیک اگر چه از جنبه هایی مورد قبول هیچ کس نیست، ولی در لابه لای اشعار آنان به نکاتی برخورد می کنیم که بسیار جالب و زیبا بوده و فقط مخصوص خود آنانست. برخی از ویژگی های اشعار صعالیک عبارتند از: بیان عزّت نفس، سخن از دل، وصف اسلحه، و ریزبینی در طبیعت. از آنجا که «تأَبَّطَ شرّاً» یکی از ارکان صعالیک بوده و اشعار وی بخش قابل توجّهی از اشعار صعالیک را تشکیل می دهد و با توجه به اهمیّت پرداختن به اشعار این گروه از شاعران دوره ی جاهلی و آشنایی با مضامین شعر آنها تهیّه ی یک فرهنگ واژگانی از دیوان این شاعر برای درک بهتر اشعار وی ضروری به نظر می رسد تا پژوهش گران و دانشجویان رشته های زبان و ادبیات عربی و فارسی به آسانی بتوانند به معانی واژه های این دیوان و اغلب شعر شُعراء صعالیک دسترسی داشته باشند و کمتر وقت خود را صرف جستجو در فرهنگ های لغت کنند. پایان نامه ی حاضر فرهنگ لغتی است برای دیوان «تأَبَّطَ شرّاً». روشی که برای ترجمه ی واژه ها اتخاذ شده بدین ترتیب است که ابتدا معنی یا معانی واژه ذکره شده و بعد به بیت شعری که آن واژه در آن بیت به کار رفته است، ارجاع داده شده سپس شماره ی بیت و صفحه ی مربوط به آن ذکر گردیده است. واژه های کلیدی: شعر جاهلی، عوامل پیدایش صعالیک، ویژگی اشعار آنان، تأبط شرّاً، فرهنگ واژگانی.